اگر از یک حسابرس بپرسید که بزرگترین آرزوی شما در این حرفه چیست؟ قطعاً پاسخی به شما خواهد داد این است که بزرگترین آرزوی من این است که در آزمون حسابدار رسمی قبول شوم. در واقع این حسابرس آرزو دارد یک فرد حرفه ای باشد و با اخذ عنوان حسابدار رسمی حرفه ای بودن خود را به اثبات برساند. اگر شما هم از این دست افراد هستید باید بگویم که بهر حال کسی که در یک حرفه مشغول به فعالیت است باید سعی نماید به بالاترین درجه در آن حرفه دست یابد و این جز با مطالعه و بروز آوری اطلاعات شخص محقق نمی شود. پس لازمه این که شما حسابدار رسمی شوید علاوه بر داشتن سابقه کار، داشتن دانش تئوری و عملی در سطح یک فرد حرفه ای می باشد.
اشخاص حقیقی و مدیران سازمان حسابرسی که تا تصویب اساسنامه و تشکیل جامعه حسابداران رسمی ایران توسط هیأت عالی نظارت سازمان حسابرسی در سطح مدیر حسابرسی تأیید شده و می‌شوند، از آزمون انتخاب حسابدار رسمی معاف می‌باشند.
مدیران دستگاههای اجرائی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا تاریخ تصویب این آئین نامه تعیین صلاحیت حسابدار رسمی، حداقل ۱۰ سال در ارتباط با امور حسابرسی، مالی، محاسباتی و مالیاتی تصدی داشته باشند به تشخیص هیات و مشروط به داشتن سایر شرایط، از آزمون انتخاب حسابدار رسمی معاف خواهند بود.
دارندگان مدارک مراجع ذیصلاح حرفه‌ای بین‌المللی و همچنین دارندگان مدرک دکترای حسابداری از امتحان مهارت حسابداری و حسابرسی معاف می‌باشند. مراجع حرفه ای به شرح زیر می باشند:
انجمن حسابداران خبره انگلستان و ویلز(ICAEW)
انجمن حسابداران رسمی انگلستان (ACCA)
انجمن حسابداران رسمی آمریکا(AICPA)
انجمن حسابداران کانادا(CGA)
پذیرس سایر مراجع حرفه‌ای منوط به طرح موضوع در هیات تشخیص صلاحیت حسابدارارن رسمی و اتخاذ تصمیم در مورد آن است.
ثبت نام برای آزمون معمولاً از اواخر هر خرداد ماه هر سال شروع و تا نیمه اول مرداد ماه ادامه می یابد.
ثبت نام از طریق سایت هیات تشخیص صلاحیت حرفه ای حسابداران رسمی به نشانی tsh.mefa.gov.ir صورت خواهد گرفت و آزمون در اولین جمعه آذر ماه هر سال برگزار می گردد.
چنانچه داوطلب در حداقل یک درس، از آزمونهای مقرر قبول شده باشد، می تواند حداکثر در آزمون دو دوره آینده شرکت نموده و فقط درس یا دروسی را که نمره آن به حد نصاب قبولی نرسیده است امتحان دهد. این معافیت فقط مربوط به دو دوره بعد بوده و در صورت عدم موفقیت از دوره سوم به بعد باید همچون سایر شرکت کنندگان همه دروس را امتحان دهند.
آزمون حسابدار رسمی به صورت تشریحی و چند گزینه ای (تستی) خواهد بود. سوالات حسابداری و حسابرسی بر حسب مورد با استانداردهای حسابداری و حسابرسی ایران (مصوب سازمان حسابرسی) مغایرتی نخواهد داشت و در سطحی خواهد بود که مهارت حرفه ای متقاضیان برای امضا گزارش های حسابرسی مستقل و بازرسی قانونی را به صورت مستقل احراز شود و هر پاسخ درست تستی یک نمره و هر پاسخ نادرست یک سوم نمره منفی خواهد داشت.
در آزمون حسابدار رسمی که لازمه آن داشتن 3 سال سابقه در حرفه حسابرسی است 4 درس حسابداری، حسابرسی، مالیاتی و سایر قوانین مورد آزمون قرار می گیرد. برای داوطلبانی که کلیه دروس را امتحان می دهد 7 دفترچه ارائه می گردد.
- دفترچه سوالات چهار گزینه ای حسابداری
- دفترچه سوالات چهار گزینه ای حسابرسی
- دفترچه سوالات چهار گزینه ای قوانین مالیاتی
- دفترچه سوالات چهار گزینه ای سایر قوانین
- دفترچه سوالات تشریحی حسابداری
- دفترچه سوالات تشریحی حسابرسی
- دفترچه سوالات تشریحی قوانین مالیاتی
در زیر نحوه مطالعه و متون پیشنهادی برای مطالعه را ذکر خواهم نمود:
آزمون قوانین مالیاتی
یکی از دروس آزمون حسابدار رسمی قوانین مالیاتی می باشد که منابع آن به شرح زیر می باشد:
- قانون مالیاتهای مستقیم
- قانون مالیات بر ارزش افزوده
- بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مالیاتی صادره
سوالات آزمون برای قوانین مالیاتی به شرح زیر است:
سوالات چهار گزینه‌ای 25 سوال
سوالات تشریحی 5 سوال تشریحی
مدت زمان لازم برای پاسخگویی به سوالات چهار گزینه ای مدت 30 دقیقه می باشد و مدت زمان لازم برای پاسخگویی به سوالات تشریحی مدت 45 دقیقه می باشد.
منابع زیر در بر گیرنده منابع لازم برای آزمون تستی و تشریحی می باشد :
1.کتاب حسابداری مالیاتی حسین مهربانی انتشارات فرهیختگان دانشگاه : از ویژگیهای این کتاب می توان به متن ساده و نیز بخشهای طبقه بندی شده آن اشاره نمود، بطوری که آن را از سایر کتابهای حسابداری مالیاتی متمایز می سازد. همچنین به سبب کامل بودن آن در اکثر دانشگاههای کشور به عنوان منبع درسی حسابداری مالیاتی تدریس می گردد. هر چند مطالعه این کتاب برای آزمون بخش تشریحی و تستی کافی است و تسلط بر این کتاب قبولی شما را تضمین می نماید.
2. نکات مهم مالیاتی : در کنار کتاب فوق، نکات مهم مالیاتی که هر سه ماه یکبار بروز رسانی می گردد و در این سایت، در بخش محصولات آموزشی می باشد برای تکمیل مطالب جدید می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
3. متن قانون : برای تسلط بیشتر بعد از مطالعه مورد 1 و 2 فوق، مطالعه متن قانون مالیاتهای مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز پیشنهاد می گردد.
4. کتاب تست مالیاتی : برای کسب بهترین رتبه می توان در کنار مطالب بالا کتابهای تستی دیگر را نیز مطالعه نمود.
آزمون حسابرسی
برای مطالعه آزمون درس حسابرسی تسلط بر استانداردهای حسابرسی از اهمیت بسزایی بر خوردار است، در کنار استانداردهای حسابرسی حتماً تستهای سنوات قبل و نیز تستهای حسابرسی مرتبط را حتما مطالعه نماید. بطوری که میزان زمان مطالعه شما در این درس باید 70 درس تست و 30 درس مطالعه استاندارد باشد.
برای گزارش نویسی باید برخی از بندهای گزارش حتما از قبل حفظ شود، تا بتوان در زمان گزارش نویسی از آن استفاده نمود. برای مثال می توان به بند اظهار نظر در حالتهای مختلف، بند ماده 232 قانون تجارت، در حالتی که گزارش هیات مدیره به بازرس داده شده و در حالتی این گزارش به بازرس داده نشده است، بند ماده 129 در حالتی ماده 129 قانون تجارت موضوعیت دارد و در حالتی که این ماده موضوعیت ندارد و غیره. پس باید برای شرکت در آزمون این آمادگی را در خود ایجاد نمایید. همچنین برای گزارش نویسی نیازی نیست حتما یک بند تر و تمیز و خوشگل با ادبیات درست و حسابی بنویسید چرا که برای این کار اصلاً زمان ندارید. بهتر است بیشتر از متن سوال استفاده شود و اگر آن بند عدم توافق است با اضافه نمودن برخلاف استاندارد حسابداری و در نظر گرفتن اثر آن بر صورتهای مالی بند مربوطه در اسرع وقت نوشته شود.
در سوالات تشریحی، سوال گزارش حسابرس مستقل دارای بیشترین امتیاز بوده و بیشترین زمان را نیز به خود اختصاص می دهد.
سوالات چهار گزینه‌ای 25 سوال
سوالات تشریحی 7 سوال تشریحی
مدت زمان لازم برای پاسخگویی به سوالات چهار گزینه ای مدت 55 دقیقه می باشد.
مدت زمان لازم برای پاسخگویی به سوالات تشریحی مدت 60 دقیقه می باشد.
آزمون حسابداری
درس حسابداری مالی یکی از مهمترین دروس در آزمون حسابدار رسمی می باشد، که منابع آن به شرح زیر می باشد:
- استانداردهای حسابداری نشریه شماره 160 سازمان حسابرسی
- استانداردهای بخش عمومی نشریه شماره 1021 سازمان حسابرسی
- حسابداری صنعتی
باید توجه داشت که مطالعه دروس حسابداری محدود به موارد بالا نیست و باید در خصوص هر یک از استانداردهای حسابداری، کتابهای حسابداری مرتبط با هر استاندارد مطالعه و نسبت به آن اشراف وجود داشته باشد تا بتوان این آزمون را با موفقیت سپری نمود.
مبحث مهم در حسابداری، بحث تلفیق می باشد که در آزمون تشریحی حتماً یک الی دو سوال از آن طرح می گردد.
سوالات چهار گزینه‌ای 30 سوال
سوالات تشریحی 8 سوال تشریحی
مدت زمان لازم برای پاسخگویی به سوالات چهار گزینه ای مدت 70 دقیقه می باشد.
مدت زمان لازم برای پاسخگویی به سوالات تشریحی مدت 65 دقیقه می باشد.
حتما در درس حسابداری اشراف به مباحث حسابداری و استانداردهای حسابداری باید داشته باشید به دلیل گستردگی این درس کسانی که احساس می کنند در مباحث حسابداری ضعیف هستند حتما باید در کلاسهای جبرانی که از طرف موسسات برگزار می شود شرکت نمایند. درس حسابداری نیاز به مطالعه زیاد دارد و علاوه بر مطالعه، تمرین و حل مساله نیز باید داشته باشید. تستهای سنوات گذشته و تستهای مرتبط با هر استاندارد توصیه میشود. کتاب حسابداری مالی انتشارات مدرسان شریف و کتاب حسابداری صنعتی آقای درگاهی و نیز برای استانداردهای بخش عمومی کتاب تستهای استانداردهای بخش عمومی نوشته حسین مهربانی و سینا مهربانی توصیه می شود.
آزمون سایر قوانین(قوانين تجاري، مالي، محاسباتي و ساير قوانين مرتبط)
یکی از دروس آزمون حسابدار رسمی سایر قوانین می باشد که منابع آن به شرح زیر می باشد:
- قانون تجارت
- قانون محاسبات عمومی کشور
- قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395/11/10،
- قانون بودجه
- قانون برنامه ششم توسعه
- قانون مناقصات و مزایدات
- قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور
- دستورالعمل اجرائی مبارزه با پول‌شویی
- دستورالعمل انضباطی ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
- دستورالعمل الزامات افشای اطلاعات و تصویب معاملات اشخاص وابسته ناشران بورسی و فرابورسی
- دستورالعمل موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار
- قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت
سوالات آزمون برای سایر قوانین به شرح زیر است:
سوالات چهار گزینه‌ای 25 سوال
مدت زمان لازم برای پاسخگویی به سوالات چهار گزینه‌ای مدت 30 دقیقه می‌باشد.
پیشنهاد
بهترین حالت ممکن این است که برای آزمون عضویت در جامعه حسابداران رسمی، در آزمون هر 4 درس شرکت نمایید، اما در حالتی که به خود اطمینان ندارید و می دانید اگر شرکت کنید یکی دو درس را قبول نمی شوید، بهتر است 2 درس امتحان داده شود این دو درس بهتر است حسابداری و مالیاتی باشد.
تا زمانی که درس حسابداری قبول نشده اید بهتر است در آزمون حسابرسی شرکت ننماید چرا آزمون تشریحی حسابرسی نیازمند این است که شما تسلط کافی بر مباحث حسابداری و استانداردهای حسابداری داشته باشید.